Afrika, dünyanın en eski medeniyetlerine ev sahipliği yapan, tarihi binlerce yıl öncesine dayanan zengin bir kıtadır. Ancak, Afrika’da hangi ülke en eski kabul ediliyor? Birçok Afrika ülkesi antik kökleriyle tanınsa da, Mısır genellikle 5 bin yıldan fazla süren kesintisiz medeniyetiyle en eski ülke olarak kabul edilir. Öte yandan Etiyopya da, D’mt Krallığı’na (M.Ö. 980 civarı) ve daha sonra Aksum İmparatorluğu’na dayanan uzun bir devlet geçmişine sahip olduğunu iddia ediyor. Bu yazıda, bu iki antik Afrika ülkesinin tarihlerini ve günümüzdeki önemlerini inceleyeceğiz.
MISIR: FIRAVUNLARIN TOPRAĞI
MISIR MEDENİYETİNİN DOĞUŞU
Mısır, M.Ö. 3100 civarında, Firavun Menes (Narmer) tarafından Yukarı ve Aşağı Mısır’ın birleşmesiyle başlamıştır. Piramitler, tapınaklar ve sulama sistemleri inşa edilerek, Mısır erken dönem medeniyetlerinden en gelişmişlerinden biri haline gelmiştir. Hiyeroglif yazısı, tıp ve matematik alanındaki yeniliklerle Mısır, bilgi merkezi olmuştur
MISIR’IN DÜNYAYA ETKİSİ
Mısır, mimarlık, astronomi ve felsefe alanlarında büyük katkılarda bulunmuştur. Firavunlar ve hanedanlar binlerce yıl boyunca ülkeyi yönetmiş, sonrasında ise Yunanlılar, Romalılar ve Araplar’ın etkisi altına girmiştir. Bugün Mısır, Afrika’da kültürel ve ekonomik açıdan güçlü bir ülke olarak varlığını sürdürmektedir.
NEDEN MISIR,AFRİKA’NIN EN ESKİ ÜLKESİ OLARAK KABUL EDİLİR?
Mısır, 5 bin yıl süren kesintisiz bir medeniyet geçmişine sahiptir. Bazı antik imparatorlukların çökmüş olmasına karşın, Mısır’ın ulus-devlet kimliği, farklı yöneticiler ve dönemler aracılığıyla varlığını sürdürmüştür.
ETİYOPYA: AFRİKA KRALLIKLARININ BEŞİĞİ
ANTİK ETİYOPYA VE AKSUM İMPARATORLUĞU
Etiyopya’nın devlet geçmişi, M.Ö. 980 civarında kurulan D’mt Krallığı’na kadar gitmektedir ve sonrasında Aksum İmparatorluğu (M.S. 100 – 940) ile devam etmiştir. Aksum, Afrika’nın en büyük medeniyetlerinden biri olarak, ticaret, yazılı dil (Ge’ez) ve erken Hristiyanlık ile tanınmıştır. Ezana Taşı, Aksum’un Roma ve Pers ile etkileşimde olan güçlü bir krallık olduğunu kanıtlar.
ETİYOPYA’NIN AFRİKA BAĞIMSIZLIK HAREKETİNDEKİ ROLÜ
Çoğu Afrika ülkesi sömürgeleştirilmişken, Etiyopya kısa bir İtalyan işgali dışında (1936-1941) hiç sömürgeleştirilmemiştir. Etiyopya İmparatorluğu 1974 yılına kadar varlığını sürdürerek, tarihteki en uzun süreli monarşilerden biri olmuştur.
NEDEN ETİYOPYA, AFRİKA’NIN EN ESkİ ÜLKELERİNDEN BİRİ OLARAK KABUL EDİLİR?
Etiyopya, 3 bin yıldan fazla bir süredir kesintisiz bir kendi kendini yönetme geçmişine sahiptir. Etiyopyan Ortodoks Kilisesi ve eski el yazmaları, tarihsel sürekliliği belgelemektedir
DİĞER ANTİK AFRİKA MEDENİYETLERİ
NUBİA (SUDAN)
Bugünkü Sudan’da yer alan Kush Krallığı (M.Ö. 1070 – M.S. 350), güçlü bir medeniyet olup, bir dönem Mısır’ı (25. Hanedan) yönetmiştir. Meroe piramitleri, Nubia’nın zengin tarihini hala hatırlatmaktadır.
KARTACA (TUNUS)
M.Ö. 814’te Fenikeliler tarafından kurulan Kartaca, Kuzey Afrika’da önemli bir güç haline gelmiş ancak M.Ö. 146’da Romalılar tarafından yok edilmiştir.
BÜYÜK ZİMBABVE (ZİMBABVE)
1100-1450 yılları arasında gelişen bu Ortaçağ Krallığı, devasa taş kalıntıları ve gelişmiş ticaret ağı ile ünlüdür.
SONUÇ
Mısır, 5 bin yılı aşkın kesintisiz medeniyetiyle Afrika’nın en eski ülkesi olarak kabul edilirken, Etiyopya da 3 bin yıl süren bağımsızlık geçmişiyle güçlü bir adaydır. Nubia, Kartaca ve Büyük Zimbabve gibi diğer antik medeniyetler, Afrika tarihinin şekillenmesinde önemli roller oynamıştır. Hangi ülkenin en eski olduğu sorusu ne olursa olsun, Afrika’nın zengin tarihi, kıtanın sürekliliğini ve gücünü gözler önüne seriyor.